Van dummy tot druk

Links de voorschets van de pagina buitenland van de Gooi- en Eemlander van 26 november 1984. Na het zetten, monteren (‘plakken’), fotograferen, tot letterflex (kunststof drukvorm) belichten en drukken ontstaat de ‘echte’ pagina buitenland.

Links de voorschets van de pagina buitenland van de Gooi- en Eemlander van 26 november 1984. Na het zetten, monteren (‘plakken’), fotograferen, tot letterflex (kunststof drukvorm) belichten en drukken ontstaat de ‘echte’ pagina buitenland.

De opmaakredactie is een relatief jong fenomeen bij dagbladen en is ontstaan, toen het loodzetsel werd afgeschaft.

Tot dan toe gaf een redacteur aanwijzingen aan de zetter, die razendsnel met loden zetregels een letterlijk loodzware pagina in elkaar draaide.

Letterflex

Als een soort tussenfase ontstond de letterflex: een kunstof plaat, waarin de pagina als een soort stempel aanwezig was. Dit was weer min of meer een ‘lichtets’ van een fotonegatief van de pagina. Dit negatief was weer ontstaan door prints van afzonderlijke artikelen en de gerasterde foto’s na het op maat snijden op een zogeheten standvel te plakken.
Dit drukwerk vond nog gewoon plaats op de oude looddrukpersen en week er ook verder niet veel van af.

Voorschetsen

De voorbereiding van het drukwerk kwam hierdoor echter veel meer in handen van redacteuren te liggen: die moesten aanwijzingen gegeven op welke grootte de koppen moesten worden gemaakt, opdat zij in de geplande ruimte zouden passen, die moesten al uitrekenen hoe lang een tekst zou worden, zodat er niet naderhand geschrapt moest worden – of erger nog – witruimte zou ontstaan.
Uiteindelijk gebeurde dit op een vel A2-(ware grootte) of A4, waarop een ‘opmaakredacteur’ de hele pagina voorschetste.
Het was dan daarna aan de graficus om aan de hand van deze schets, de gerasterde foto’s, de uitgedraaide platte teksten, de advertenties en de koppen de uiteindelijk pagina te construeren.

Grootmontage

Het echte vakwerk van de graficus verdween hier eigenlijk door en de grootmontage – zoals deze afdeling werd genoemd –zag de bui al hangen. Na een tien jaar op deze wijze te hebben gewerkt, werden deze afdeling overbodig, toen de gehele opmaak al ter redactie op een MacIntosh, ATEX of aanverwante computer kon worden verricht. De sfeer tussen grafici en opmaakredacteuren was in deze overgangsperdiode dan ook vaak niet echt geweldig.

Terug